با توجه به گزارش‌های منتشر شده از وضع سرعت اینترنت در دنیا، ایران در میان 170 کشور در رتبه 168 جای گرفته است، همچنین در فهرست 86کشوری قرار دارد که متوسط اینترنت در آن کمتر از یک مگابیت برثانیه است که با توجه به افزایش فعالیت‌های آنلاین و غیرحضوری در ایران، سرعت کنونی اینترنت نه تنها پاسخگوی نیاز‌های شهروندان نیست، بلکه قطع و وصل‌های مکرر شبکه به مشکلی جدی برای کاربران تبدیل شده است. سرعت پایین اینترنت و قطع و وصل مکرر آن همان مشکلی است که هفته گذشته، انجام بسیاری از امور را در شمال‌غرب کشور به‌ویژه استان اردبیل مختل و شهروندان را سرگردان کرد.
هفته گذشته قطع و وصلی مکرر و افت شدید سرعت اینترنت در اردبیل باعث شد تا بانک‌ها، دفاتر خدمات‌الکترونیک، دفاتر پیشخوان الکترونیک دولت و دفاتر پلیس+10 نتوانند به مشتریان خود سرویس دهند. همچنین از آنجایی که هفته گذشته مصادف بود با سومین مرحله واریز نقدی طرح هدفمندی یارانه‌ها در سطح کشور، این افت سرعت اینترنت باعث شد تا دستگاه‌های خودپرداز قطع شوند و مردم نتوانند از حساب خود برداشت کنند که نتیجه آن تشکیل صف‌های طولانی در کنار معدود عابربانک‌های ارائه‌دهنده خدمات بود.
علی انصاریان، یکی از شهروندان تهرانی که هفته گذشته به اردبیل سفر کرده بود در این باره می‌گوید: «یکی از تبلیغات بانک‌ها که ویژه مسافران طراحی می‌شود این است که به‌جای حمل پول نقد از عابربانک استفاده کنند، اما کسی نمی‌گوید که با وجود این قطعی‌های مکرر اینترنت در سطح کشور چطور می‌توان به‌خودپرداز‌ها اعتماد کرد.» به گفته انصاریان در هفته گذشته بیش از 90 درصد باجه‌های خودپرداز مستقر در اردبیل قطع بوده و مراجعه وی نیز به بانک‌ها برای دریافت وجه به‌دلیل قطع شبکه بانکی بی‌ثمر مانده است.
وحید گلدوست، مدیر مسئول یکی از شرکت‌های خدمات‌دهنده اینترنت پرسرعت در استان اردبیل با تأیید قطع زیاد و کاهش شدید سرعت اینترنت در هفته گذشته، این مشکل را به‌دلیل قطع ارتباط فیبرنوری در شمال‌غرب کشور بیان می‌کند و می‌گوید: «در تماسی که با مدیران مخابرات برقرار کردیم آنها دلیل قطعی اینترنت را اختلالی در بستر مخابراتی شمال‌غرب کشور (قزوین، تبریز، ارومیه و اردبیل) اعلام کرده‌اند.»
اردبیل نیازمند افزایش پهنای باند
رقابت شرکت‌ها، مؤسسات دولتی و غیردولتی و حتی افراد حقیقی برای ارائه خدمات اینترنتی در استان اردبیل در سال‌های اخیر درحالی افزایش‌یافته است که سرعت اینترنت در اردبیل برای استفاده از این خدمات کافی نیست. اکنون نمایندگی‌های 6شرکت ارائه‌دهنده اینترنت در استان اردبیل فعالند که مدیران‌شان دلیل کاهش کیفیت خدمات و سرعت اینترنت را افزایش نیافتن پهنای باند از سوی شرکت مخابرات استان، همچنین رو‌به‌رشد بودن تعداد کاربران عنوان می‌کنند.
گلدوست در این باره با تأکید بر ضرروی بودن افزایش پهنای باند از سوی مخابرات استان می‌گوید: «با افزایش کاربران اینترنت پرسرعت در اردبیل در سال‌های اخیر، همچنین توسعه فعالیت‌های دولت الکترونیک در استان، تنها افزایش پهنای باند می‌تواند از بروز مشکلات جدید و نارضایتی فعلی مشترکان بکاهد.» به گفته وی، فراهم نشدن امکان افزایش پورت و پهنای باند از سوی مخابرات باعث شده تا 6شرکت ارائه‌دهنده خدمات اینترنت پرسرعت در اردبیل با کمبود فضا و پورت روبه‌رو شوند، به‌طوری که اگر کاربر جدیدی درخواست نصب اینترنت را ارائه دهد، این شرکت‌ها نمی‌توانند به وی خدمات‌رسانی کنند.
مدیر پشتیبانی یکی دیگر از شرکت‌های خدمات‌دهنده اینترنت پرسرعت در اردبیل درباره تعداد کاربران اینترنت پرسرعت در استان می‌گوید: «اکنون بیش از 8 هزار کاربر در این استان تحت پوشش شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی قرار دارند.»
میلاد شاهماری، این تعداد کاربر را به نسبت جمعیت در مقایسه با برخی از استان‌های همطراز، آمار پایینی عنوان می‌کند و می‌افزاید: «بی‌شک با تجهیز شبکه‌ها و افزایش پهنای باند در استان، شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات نیز می‌توانند کاربران جدیدی را با حفظ کیفیت جذب کنند و از این طریق ضریب نفوذ اینترنت را در استان افزایش دهند.»
ادعای ضریب نفوذ 51 درصدی اینترنت
چندی پیش مدیرعامل شرکت مخابرات استان اردبیل ضریب نفوذ اینترنت در مناطق شهری و روستایی استان را 51 درصد اعلام کرده بود. به گفته محمدحسینی، اکنون علاوه بر تمام شهرهای استان که 23 شهر را شامل می‌شود، 320 روستای استان اردبیل نیز از امکانات و خدمات اینترنت پرسرعت بهره‌مند هستند.
وی همچنین از نصب 4هزار و 58 کیلومتر فیبرنوری و اتصال مناطق مختلف استان اردبیل به این شبکه کشوری از4نقطه خبر داده و این کار را جزو موفقیت‌های شرکت مخابرات استان اردبیل عنوان کرده بود. با وجود این، برخی از دست‌اندرکاران ارائه خدمات اینترنتی به کاربران در استان معتقدند با توجه به جمعیت یک میلیون و 300 هزار نفری اردبیل از یک‌سو و تعداد کاربران دائمی اینترنت پرسرعت این استان از سوی دیگر، به‌نظر می‌رسد ضریب نفوذ اینترنت در این منطقه کمتر از آن چیزی باشد که اعلام شده است.
همچنین به گفته گلدوست، مدیر مسئول یکی از شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات اینترنت، به‌دلیل آماده نبودن زیرساخت‌ها اکنون 6 شرکت خدماتی و ارائه‌کننده اینترنت قادر به افزودن کاربران جدید نیستند. این وضع در حالی پیش آمده است که در بند الف ماده 46 قانون برنامه پنجم توسعه برایجاد و توسعه شبکه ملی اطلاعات و دسترسی به «اینترنت پرسرعت» تأکید شده است به‌نحوی که تا سال دوم اجرای برنامه، یعنی تا پایان سال 91، باید همه دستگاه‌های اجرایی و واحد‌های تابعه به شبکه ملی اینترنت متصل شوند. همچنین تا پایان برنامه یعنی سال 94 باید 60 درصد خانوار‌ها از اینترنت پرسرعت استفاده کنند که این به معنای لزوم ایجاد بیش از 12 میلیون پورت پرسرعت اینترنت در کشور است.
دستیابی به این چشم‌انداز رؤیایی با وضع فعلی کار آسانی نخواهد بود، زیرا در آستانه اجرای برنامه پنجم توسعه همچنان مشکلی به نام کیفیت ارائه خدمات و در دسترس نبودن اینترنت پرسرعت، کاربران را آزار می‌دهد. در این میان، استان اردبیل نیز اگر بخواهد از ارتباطات جهانی و دولت الکترونیک عقب نماند یا دست‌کم فاصله‌‌اش با دیگر نقاط کشور افزایش پیدا نکند، نیازمند تقویت زیرساخت‌هایش در این زمینه است، چراکه نشستن چند ساعته کاربران پشت رایانه برای باز کردن چند سایت یا ارسال چند ای‌میل وضعی است که با حضور در یک جامعه دانشگاهی بدون دانش خواندن و نوشتن برابری می‌کند.
